Hợp tác dầu khí Việt Nam – Hoa Kỳ: Nâng tầm quan hệ ngoại giao, mở rộng cơ hội ra với thế giới

Trong gần 30 năm qua kể từ khi bình thường hóa quan hệ, thương mại giữa Việt Nam – Hoa Kỳ đã có sự phát triển vượt bậc, hết sức ấn tượng. Năm 1995, thương mại hai chiều mới đạt 450 triệu USD thì đến năm 2022 đã đạt 123 tỷ USD.

Việt Nam đã vươn lên rất nhanh chóng, trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của Hoa Kỳ và trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ trong ASEAN. Cũng từ năm 2022, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với con số 100 tỷ USD.

Về đầu tư, Hoa Kỳ luôn luôn là một trong những nhà đầu tư hàng đầu tại Việt Nam. Tính đến năm 2022, đã có hơn 11 tỷ USD đầu tư trực tiếp từ Hoa Kỳ vào Việt Nam, đó là chưa kể đầu tư thông qua chi nhánh của công ty Hoa Kỳ từ các nước thứ ba.

Với vai trò chủ lực, dẫn dắt trong ngành năng lượng, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã góp phần không nhỏ trong việc nâng tầm mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng, dầu khí.

Hiện nay hợp tác giữa Petrovietnam với các đối tác Hoa Kỳ được triển khai trong tất cả các lĩnh vực then chốt của ngành công nghiệp dầu khí bao gồm tìm kiếm thăm dò, khai thác, nhập khẩu dầu thô, chế biến dầu khí, công nghiệp khí, điện, dịch vụ dầu khí.

Đoàn công tác Petrovietnam làm việc và thăm trụ sở của Exxon Mobil tại Houston

Các doanh nghiệp hàng đầu về năng lượng của Hoa Kỳ như: ExxonMobi, Murphy Oil, Chevron, UOP… đều có mặt tại Việt Nam với nhiều dự án hợp tác trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí diễn ra sôi động trải rộng trên khắp cả nước. Hầu hết các dự án hợp tác giữa Petrovietnam và các đối tác Hoa Kỳ trong lĩnh vực này đều là các dự án lớn, có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong việc gia tăng trữ lượng dầu khí thu hồi, đảm bảo ổn định sản lượng khai thác dầu khí đáp ứng nhu cầu năng lượng của đất nước. Đặc biệt, ExxonMobil đang tập trung vào dự án khai thác khí ở mỏ Cá Voi Xanh và mong muốn hợp tác với Petrovietnam trong tất cả các khâu từ thượng nguồn tới hạ nguồn, bao gồm nhà máy điện, cung cấp dầu thô, đào tạo…

Song song với các dự án trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, các công ty Hoa Kỳ cũng là những đối tác tiên phong thâm nhập thị trường Việt Nam trong các lĩnh vực hợp tác cung cấp dịch vụ kỹ thuật trình độ cao, phức tạp; các bí quyết công nghệ phục vụ và bổ trợ cho các hoạt động dầu khí. Sự hiện diện của các công ty dịch vụ hàng đầu của Hoa Kỳ và thế giới như Halliburton, Schlumberger, Baker Hughes, Western Atlas, … ngay từ giai đoạn đầu đã góp phần không nhỏ cho việc triển khai nhanh chóng, hiệu quả với trình độ kỹ thuật tiên tiến, giá thành phù hợp, không những đóng góp cho việc phát triển chung của ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam, không chỉ xây dựng và phát triển ngành công nghiệp dịch vụ ở Việt Nam mà còn đóng vai trò xúc tác trong quan hệ hợp tác chiến lược với các đối tác Hoa Kỳ trong các dự án hợp tác dầu khí.

Bên cạnh đó, hợp tác trong các lĩnh vực khác như điện, hoá dầu, kinh doanh các sản phẩm dầu khí, thiết kế, xây dựng… cũng chiếm một vị trí rất quan trọng trong chiến lược hợp tác của Petrovietnam với các công ty Hoa Kỳ. Các công ty như GE, Kuljian, Worley Parsons,… cung cấp dịch vụ tư vấn quản lý dự án, lập thiết kế kỹ thuật, thiết kế chi tiết, cung cấp thiết bị cho Dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1, Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, nhà máy điện Nhơn Trạch 3,4 (của PV Power). Các công ty Honeywell, UOP, Delta T, Merichem, Grace Davison, Albemarle, cung cấp bản quyền công nghệ, các dịch vụ tư vấn và quản lý dự án, thiết bị cho dự án khâu sau, hệ thống điều khiển DCS cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Nhà máy chế biến condensate Phú Mỹ, Nhà máy NPK Phú Mỹ,… để nâng cấp, tối ưu hóa quá trình sản xuất và sản phẩm của nhà máy, kiểm soát, tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng.

Nằm trong xu hướng chung của thế giới về chuyển dịch năng lượng, Petrovietnam cùng các đối tác Hoa Kỳ cũng thường xuyên trao đổi, nghiên cứu, đánh giá cơ hội hợp tác phát triển các dự án sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo như: điện khí LNG, năng lượng tái tạo ngoài khơi, sản xuất hydrogen…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam chứng kiến Lễ trao Giấy chứng nhận đầu tư Dự án LNG Sơn Mỹ

Tháng 5/2022, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Tổng Giám đốc Petrovietnam Lê Mạnh Hùng đã chứng kiến Lễ trao Giấy chứng nhận đầu tư cho Dự án Nghiên cứu đầu tư Kho cảng LNG Sơn Mỹ cho PV GAS và Tập đoàn AES (Hoa Kỳ). Tại buổi làm việc với AES, Tổng Giám đốc Lê Mạnh Hùng khẳng định sẽ hỗ trợ để dự án LNG Sơn Mỹ sớm đưa vào đầu tư, vận hành. Bên cạnh đó, Petrovietnam sẵn sàng chia sẻ và hợp tác với AES trong việc nghiên cứu các cơ hội đầu tư điện gió tại Việt Nam. Cũng trong đợt công tác, Tổng Giám đốc Lê Mạnh Hùng cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với lãnh đạo các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ như với ExxonMobil, Murphy Oil, General Electric, Công ty Tellurian và Công ty Globalinx nhằm thúc đẩy và tham gia các dự án năng lượng tại Việt Nam.

Đặc biệt, để cụ thể hóa, làm rõ những vấn đề liên quan trong việc hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng, kể từ năm 2018, những cuộc đối thoại về an ninh năng lượng giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã được diễn ra. Trọng tâm của vòng đối thoại là về phương hướng tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng, năng lượng tái tạo và đảm bảo an ninh năng lượng. Việc thiết lập đối thoại an ninh năng lượng sẽ hình thành một cơ chế hợp tác cấp Chính phủ với sự tham gia của các cơ quan quản lý, đơn vị nghiên cứu và doanh nghiệp của hai nước giúp tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc trao đổi, chia sẻ thông tin về chính sách, kế hoạch phát triển năng lượng và phối hợp đề xuất, xây dựng và phát triển các dự án hợp tác trong từng lĩnh vực cụ thể.

Lãnh đạo Petrovietnam tiếp và làm việc với Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam

Cũng tại những cuộc đối thoại này, Petrovietnam bày tỏ sự hoan nghênh các doanh nghiệp Hoa Kỳ đầu tư, tham gia vào các dự án năng lượng tại Việt Nam cũng như cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ trong việc đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế nói chung cũng như lĩnh vực năng lượng nói riêng. Với tiềm lực mạnh, kinh nghiệm dày dặn của các doanh nghiệp năng lượng Hoa Kỳ và tiềm lực phát triển của Việt Nam, hai bên có thể hướng tới hợp tác trong các dự án thăm dò, khai thác dầu khí, các dự án lọc hóa dầu, chế biến các sản phẩm dầu khí cũng như đầu tư hạ tầng cơ sở phục vụ nhập khẩu năng lượng tại Việt Nam. Thông qua các dự án này, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, Petrovietnam nói riêng sẽ có cơ sở, học hỏi kinh nghiệp từ các doanh nghiệp năng lượng để vạch ra chiến lược phát triển một cách bền vững ổn định trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên để làm được những điều này, cần phải có những chính sách, cơ chế phù hợp để phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong đó có ngành Dầu khí.

Trong những năm qua, có thể khẳng định hợp tác giữa Petrovietnam và các đối tác Hoa Kỳ được triển khai thuận lợi, đã và đang mang lại những hiệu quả kinh tế to lớn cho các Bên. Những mối quan hệ hợp tác này đã góp phần không nhỏ nâng tầm quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Sự hợp tác đang mang lại nhiều lợi ích cho cả hai nước, tạo nền tảng và động lực cho sự phát triển quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ, đồng thời mở ra cơ hội hòa nhập với thế giới của Việt Nam trong thời gian tới.

Khánh An