Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp với Bộ Công Thương tọa đàm về dự án Luật Dầu khí (sửa đổi)

Toàn cảnh Tọa đàm

Chủ trì Toạ đàm có các đồng chí Vũ Hồng Thanh – Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; đồng chí Nguyễn Ngọc Bảo – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội; đồng chí Nguyễn Sinh Nhật Tân – Thứ trưởng Bộ Công Thương. Dự tọa đàm còn có đại diện Văn phòng Chính phủ, Cơ quan soạn thảo, các bộ ngành liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện lãnh đạo các viện nghiên cứu, trường đại học cùng các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên thường trực, Ủy viên chuyên trách của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.

Về phía Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) có đồng chí Lê Ngọc Sơn – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn; đồng chí Nguyễn Quốc Thập – Phó Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam; cùng lãnh đạo các Ban chuyên môn Tập đoàn, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI).

Đồng chí Vũ Hồng Thanh phát biểu khai mạc Tọa đàm

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, đồng chí Vũ Hồng Thanh – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, Luật Dầu khí được ban hành năm 1993 (sửa đổi, bổ sung vào năm 2000 và năm 2008) đã tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành Dầu khí trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách và phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển. Hiện nay, bối cảnh quốc tế và trong nước đã có nhiều thay đổi, tác động lớn đến sự phát triển của ngành Dầu khí; trong bối cảnh xung đột diễn ra trên thế giới và diễn biến phức tạp ở biển Đông đưa đến nhiều khó khăn, thách thức đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí.

Đồng chí Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, để hoàn thiện dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) trình Ủy Ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến tại Phiên họp thứ 10 (tháng 4/2022) và sẽ được lấy ý kiến Quốc hội tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2022), theo sự phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội được giao nhiệm vụ chủ trì phối hợp với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội thẩm tra nội dung dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) này, với tinh thần chuẩn bị từ sớm, từ xa các nội dung trình Quốc hội như chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức tọa đàm để có thêm ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, đối tượng chịu tác động của dự án Luật tham gia vào các chính sách mới của dự án Luật để có căn cứ khoa học, chính trị, pháp lý, thực tiễn cho việc thẩm tra và trình Quốc hội xem xét, quyết định phê duyệt.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân trình bày báo cáo tóm tắt nội dung cốt lõi của dự án Luật Dầu khí (sửa đổi)

Tại Tọa đàm, đại diện Bộ Công Thương – Cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Dầu khí (sửa đổi), Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, nhằm thiết lập khung pháp lý hoàn chỉnh, đồng bộ, thúc đẩy và phát triển hoạt động dầu khí, đặc biệt khôi phục tính hấp dẫn cho môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên quốc gia, Bộ Công Thương đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) trình Chính phủ tại Tờ trình số 1328/BCT-DKT ngày 17/3/2022, gồm 9 chương, 56 điều. Dự thảo sẽ giải quyết 6 nhóm chính sách lớn: Chính sách về bổ sung và hoàn thiện các quy định liên quan đến hợp đồng dầu khí; chính sách quy định về điều tra cơ bản và dầu khí và trình tự, phê duyệt các bước triển khai hoạt động dầu khí, dự án dầu khí gồm các giai đoạn tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí; Quy định khung cho việc thực hiện dự án dầu khí theo chuỗi từ tìm kiếm thăm dò, khai thác, vận chuyển, xử lý, chế biến dầu khí; Chính sách về ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án dầu khí theo lô dầu khí thông qua hợp đồng dầu khí (bao gồm các chính sách ưu đãi thuế, thu hồi chí phí); Chính sách về công tác kế toán, kiểm toán, quyết toán và xử lý chi phí trong hoạt động dầu khí; Chính sách quy định khung việc cho bên thứ ba tiếp cận các cơ sở hạ tầng có sẵn của ngành dầu khí và nghĩa vụ chia sẻ công trình dầu khí, cơ sở hạ tầng sẵn có nhằm sử dụng tối ưu, hiệu quả hệ thống hạ tầng cơ sở sẵn có, tránh lãng phí trong đầu tư.

Phát biểu tại Tọa đàm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Ngọc Bảo mong muốn, thông qua Tọa đàm, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sẽ đón nhận được nhiều ý kiến, quan điểm của các đại biểu, chuyên gia để làm rõ hơn, hoàn thiện dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) như: Về phạm vi và đối tượng điều chỉnh của dự án Luật Dầu khí; Về nguyên tắc áp dụng pháp luật; Về địa vị pháp lý của Petrovietnam cũng như vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh lực dầu khí trong dự án Luật Dầu khí; Về hợp đồng dầu khí; Về chính sách ưu đãi đầu tư và ưu đãi đặc biệt đối với dự án dầu khí theo lô thông qua các hợp đồng dầu khí bao gồm chính sách ưu đãi về thuế, thu hồi chi phí; Quy định về ưu tiên xem xét hợp đồng dầu khí trong khi hợp đồng dầu khí đã được kết thúc… giúp cho Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện báo cáo thẩm tra cũng như đồng hành cùng Cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thành dự án Luật Dầu khí (sửa đổi).

Đồng chí Nguyễn Quốc Thập – Phó Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam phát biểu tại Tọa đàm

Theo đồng chí Nguyễn Quốc Thập – Phó Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, Luật Dầu khí hiện hành được sửa đổi từ Luật Dầu khí năm 1993, sửa đổi bổ sung năm 2000, 2008 trên cơ sở thống nhất và xác định cơ quan quản lý nhà nước về dầu khí đó là Bộ Công Thương. Những năm gần đây, đặc biệt từ 2014 đến nay, do yếu tố biến động của giá dầu, tranh chấp thương mại, xung đột quốc tế cũng như một số hoạt động trên biển Đông không thuận lợi khiến tính hấp dẫn của hoạt động dầu khí bị suy giảm. Số lượng hợp đồng dầu khí quá ít ỏi, số lượng hợp đồng ký mới thấp hơn so với hợp đồng kết thúc. “Từ năm 2019 đến nay, chúng ta không ký được một hợp đồng dầu khí mới nào, điều đó cho thấy bức tranh đầu tư với điều kiện không hấp dẫn, tiềm năng giới hạn, vùng hoạt động bị thu hẹp. Các phát hiện dầu khí gần đây đa phần là mỏ nhỏ, mỏ cận biên. Các mỏ đang khai thác đa phần đã vào giai đoạn suy giảm sản lượng cần phải có những hình thức hợp đồng khác để kêu gọi đầu tư nhằm nâng cao hệ số thu hồi, tiếp tục khai thác và tận thu nguồn tài nguyên còn lại. Do vậy, chúng ta cần thiết phải mở rộng linh hoạt các hình thức hợp đồng dầu khí trong lần sửa đổi Luật Dầu khí này”. Đồng chí Nguyễn Quốc Thập nhấn mạnh.

Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Quốc Thập cũng kiến nghị điều chỉnh và bổ sung các quy định việc thực hiện dự án dầu khí theo chuỗi; về thủ tục đầu tư như cần bổ sung quyền và trách nhiệm của Petrovietnam, đó là “Petrovietnam quyết định và phê duyệt những dự án đầu tư, mua bán, sang nhượng trong lĩnh vực thăm dò và khai thác dầu khí có vốn tới 50% vốn điều lệ của Tập đoàn”. Khi đó Petrovietnam sẽ sử dụng luật chuyên ngành đúng tinh thần của Luật Đầu tư quy định và sẽ giải quyết được các vướng mắc còn lại. Nếu dự án vượt mức 50% vốn điều lệ, Petrovietnam có trách nhiệm báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu là Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc Thủ tướng Chính phủ. Lãnh đạo Hội Dầu khí Việt Nam cũng có đề xuất liên quan đến phê duyệt những dự án phát triển mỏ; cần giảm nhẹ các thủ tục hiện hành để có khả năng thu hút đầu tư; cần có quy định mới về ưu đãi đầu tư; quy định về các bước triển khai dự án trong hoạt động dầu khí…

Đồng chí Trịnh Hiền Thành – Vụ Năng lượng Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp

Phát biểu tại Tọa đàm, đồng chí Trịnh Hiền Thành – Vụ Năng lượng Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban) cho biết, trong quá trình Bộ Công Thương xây dựng dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) báo cáo Chính phủ, Ủy ban cũng đã đóng góp tích cực, giải quyết những vướng mắc liên quan đến các chồng chéo tồn tại hiện nay trong hệ thống pháp luật gồm Luật Dầu khí, Luật Đầu tư, Luật Quản lý sử dụng vốn Nhà nước đầu tư để làm sao hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước như Petrovietnam khắc phục được những vướng mắc.

Đồng chí Trịnh Hiền Thành đề xuất, cần bổ sung quy định về nguyên tắc quản lý vốn với doanh nghiệp nhà nước khi tham gia các giai đoạn của hoạt động dầu khí và vai trò nhà thầu (nhà đầu tư); Cần tích hợp quy trình quản lý nhà nước về dầu khí và quy trình về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp để giảm thiểu thủ tục, vướng mắc cho doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan đại diện chủ sở hữu khi thực hiện các thủ tục phê duyệt; Đối với từng trường hợp, quy định nguyên tắc đối với phần tham gia của các doanh nghiệp nhà nước, thực hiện các quy định về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục quản lý nhà nước về dầu khí; và giao Chính phủ quy định chi tiết về quy trình, thủ tục, hồ sơ về quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục quản lý nhà nước về dầu khí. Đồng thời, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung vào Chương IX dự thảo một điều về trách nhiệm quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp trong hoạt động dầu khí.

Đồng chí Nguyễn Lâm Thành – Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội phát biểu tại Tọa đàm

Đồng chí Nguyễn Lâm Thành – Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội chia sẻ, ngành dầu khí hiện nay là một tài nguyên quốc gia cực kỳ quan trọng, đóng góp rất lớn vào nguồn thu ngân sách, cần phải bảo vệ, khai thác có chọn lọc, hiệu quả. Đồng chí cho rằng, hoạt động dầu khí là hoạt động liên quan đến quan hệ đầu tư nước ngoài, bắt buộc cần phải có nội dung quy định hợp tác quốc tế về dầu khí. Ngoài ra, đồng chí Nguyễn Lâm Thành cũng đề nghị, những điều khoản quy định liên quan đến Luật Xây dựng cần phải nghiên cứu kỹ thêm những nội dung nào có thể quy định cụ thể, nên quy định luôn ở đây để giảm bớt lệ thuộc vào Luật Xây dựng nhưng vẫn đảm bảo tính đồng bộ của pháp luật, đảm bảo tính thông thoáng, thực tiễn, hiệu lực của các quy định pháp luật trong quá trình triển khai.

Đồng chí Lê Ngọc Sơn – Phó Tổng giám đốc Petrovietnam phát biểu tại Tọa đàm

Phó Tổng giám đốc Petrovietnam Lê Ngọc Sơn cho biết, với nguyên tắc xây dựng, sửa đổi bổ sung Luật Dầu khí trên cơ sở 6 nhóm chính sách lớn mà Bộ Công Thương trình Chính phủ tại Tờ trình số 1328/BCT-DKT ngày 17/3/2022 về đề nghị xây dựng Luật Dầu khí (thay thế Luật Dầu khí 1993, sửa đổi bổ sung năm 2000 và 2008), trên cơ sở nhận diện các bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Luật Dầu khí hiện hành, Petrovietnam đề xuất các sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện khung pháp lý phù hợp cho hoạt động dầu khí; Cần quy định rõ địa vị pháp lý của Petrovietnam là Công ty Dầu khí Quốc gia; Cần có những ưu đãi về đầu tư để khuyến khích, thu hút được các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đầu tư vào lĩnh vực dầu khí trong thời gian tới; Đề xuất phân cấp phê duyệt báo cáo đánh giá trữ lượng (RAR) và kế hoạch phát triển mỏ (FDP) cho Bộ Công Thương thay cho quy định thẩm quyền thuộc Thủ tướng Chính phủ trong dự thảo hiện nay sẽ rút ngắn được trình tự và thời gian thực hiện các thủ tục đầu tư và cũng phù hợp với thông lệ quốc tế đang được áp dụng tại nhiều nước trên thế giới; Kiến nghị điều chỉnh và bổ sung các quy định việc thực hiện dự án dầu khí theo chuỗi từ tìm kiến thăm dò, khai thác, vận chuyển, xử lý, chế biến dầu khí; Quy định về công tác kế toán, kiểm toán và quyết toán…

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ, Luật Dầu khí hiện hành (2008) cho đến nay, cơ sở pháp lý vẫn còn rất nhiều nội dung vững chắc tạo cơ sở hành lang pháp lý để thực hiện rất nhiều các hợp đồng dầu khí, nhưng trong bối cảnh mới, bối cảnh kinh tế thế giới đã làm ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động dầu khí, Bộ Công Thương cũng đã cố gắng giảm bớt, kế thừa và bổ sung một số nội dụng cơ bản tại 6 nhóm chính sách đưa ra tại dự thảo Luật; về góc độ từ việc liên quan đến hoạt động dầu khí từ công tác tìm kiếm, thăm dò, khai thác rồi tạo ra sản phẩm phi truyền thống dầu và khí, với năng lực, kỹ thuật cho phép chúng ta có thể khai thác tận dụng tối đa nguồn tài nguyên, làm sao tận dụng có hiệu quả nhất và giải quyết trong bối cảnh hiện nay bắt đầu có những mỏ, những hợp đồng đến hạn, trữ lượng đã giảm; về góc độ tiếp cận khai thác mới khi nguồn lực chúng ta có hạn cần phải giải phóng được sự chủ động cũng như là tính chính danh của Petrovietnam. Đặc biệt, dầu khí là một ngành có tính đặc thù, từ việc xây dựng kế hoạch cho tới các bước tiếp theo đòi hỏi phải có quy trình riêng.

Thay mặt lãnh đạo Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cam kết tiếp thu các ý kiến của các đại biểu tham dự Tọa đàm và trong thời gian tới tổng hợp tạo nên bộ tài liệu dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) phải bổ sung thêm về Nghị định hướng dẫn theo đúng quy trình và các đánh giá tác động.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Ngọc Bảo phát biểu kết luận Tọa đàm

Kết luận tại Tọa đàm, đồng chí Nguyễn Ngọc Bảo thay mặt Ban Tổ chức trân trọng cảm ơn các đại biểu, chuyên gia đã thể hiện trách nhiệm, tâm huyết tham gia đóng góp ý kiến với nhiều nội dung giúp cho Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tiếp cận, có cách nhìn sâu hơn, cụ thể trong việc hoàn thiện báo cáo thẩm tra dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi). Thời gian tới, Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tiếp tục mong muốn nhận được nhiều ý kiến của các đại biểu để hoàn thành dự án Luật Dầu khí (sửa đổi), để Luật Dầu khí mới ra đời đảm bảo tính thống nhất, minh bạch, có cơ sở để triển khai thực hiện ngay một cách hữu hiệu nhất vào thực tế.

Nguyễn Hoan