Tài chính công đoàn là điều kiện, là công cụ phục vụ đắc lực cho hoạt động của tổ chức công đoàn, là điều kiện đảm bảo cho tổ chức công đoàn thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ.
Nghị quyết Đại hội XI Công đoàn Việt Nam nêu rõ: “Các cấp công đoàn cần tổ chức thực hiện đúng quy định của Luật công đoàn năm 2012, các quy định của nhà nước và của Tổng Liên đoàn về thu- chi, quản lý tài chính. Phấn đấu thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu theo quy định của pháp luật và Điều lệ Công đoàn Việt Nam, khai thác các khoản thu khác để tăng nguồn thu, đáp ứng yêu cầu chi cho mục đích, hiệu quả, tiết kiệm.”
Thực hiện Nghị quyết Đại hội XI Công đoàn Việt Nam,Công đoàn Dầu khí Việt Nam chỉ đạo sát sao các cấp công đoàn thực hiện nghiêm túc Luật Công đoàn năm 2012 và nghị định số 19/2013/NĐ – CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ về quy định chi tiết tài chính công đoàn, thực hiện thu đúng, thu đủ, thu kịp thời kinh phí và đoàn phí công đoàn, khai thác triệt để các nguồn thu khác.
Thu tốt nguồn kinh phí giúp tổ chức công đoàn động viên khen thưởng kịp thời các cá nhân, tập thể lao động sáng tạo, nhiều sáng chế, sáng kiến
Bên cạnh tập trung khai thác nguồn thu, Công đoàn DKVN thường xuyên quán triệt đến các công đoàn trực thuộc về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao công tác tự chủ, tự chịu trách nhiệm về việc sử dụng kinh phí tại đơn vị. Công tác tiết kiệm được chủ động triển khai ngày từ giai đoạn xây dựng dự toán. Trên cơ sở nguồn thu trong năm, các công đoàn trực thuộc điều chỉnh chi sao cho phù hợp, tránh phụ thuộc nguồn tích lũy công đoàn. Chính vì điều này mà hoạt động tài chính công đoàn công đoàn Dầu khí Việt Nam ngày càng đi vào nề nếp.
Tuy nhiên, có một thực tế đang diễn ra là nguồn thu kinh phí công đoàn trong nhiều năm gần đây bị giảm sút đáng kể đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến chi tiêu của công đoàn cơ sở và số thu về công đoàn cấp trên. Nếu lấy năm 2012 làm căn cứ để so sánh về số liệu trích nộp kinh phí công đoàn của các cấp công đoàn trực thuộc Công đoàn DKVN trên báo cáo quyết toán, thì bình quân các năm 2013 – 2016, số thu kinh phí công đoàn toàn Ngành chỉ đạt 46% so với thu kinh phí công đoàn thực hiện năm 2012. Chính vì vậy, số thu kinh phí công đoàncủacác công đoàn trực thuộc đã nộp về Công đoàn DKVN bình quân các năm 2013 – 2016 đạt 75% so với số thực hiện năm 2012.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm này nhưng nguyên nhân khách quan chính là do sự tác động của khủng hoảng kinh tế trong nước, đặc biệt, từ năm 2014 – 2015, giá dầu thô giảm kỷ lục, đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanhcủa Tập đoàn Dầu khí cũng như các đơn vị thành viên dẫn đến tái cấu trúc, cắt giảm lao động, thu nhập, tiền lương của người lao động giảm. Cùng với tiền lương làm căn cứ trích kinh phí công đoàn khi Luật công đoàn được thực thi năm 2013 giảm mạnh,…đã ảnh hưởng kép đến nguồn thu kinh phí, đoàn phí công đoàn.
Mặc dù nguồn thu kinh phí công đoàn giảm sút do tỷ lệ trích kinh phí theo Luật công đoàn có hiệu lực từ năm 2013 nhưng hoạt động tài chính công đoàn nhờ đó được cụ thể hóa theo luật định, thống nhất đối tượng đóng, mức đóng kinh phí công đoàn, xác định quỹ lương làm căn cứ đóng KPCĐ là quỹ lương đóng BHXH của người lao động, Chính phú ban hànhNghị định số 88/2015/NĐ – CP ngày 7/10/2015, chi tiếtchế tài xử phạt hành chính, phạt tiền từ 12% đến dưới 15% tổng số tiền phải đóng kinh phí công đoàn (KPCĐ) nhưng tối đa không quá 75 triệu đồng đối với với doanh nghiệp chậm đóng KPCĐ, đóng KPCĐ không đúng mức quy định… Tuy nhiên việc thực hiện tại một doanh nghiệp Dầu khí có số vốn cổ phần nhà nước không chi phối còn chưa thực sự tốt.
Công đoàn có nguồn kinh phí đúng quy định, người lao động có thêm cơ hội tham gia “sân chơi” lành mạnh, bổ ích
Nguyên nhân của tình trạng khó thu KPCĐ tại một số doanh nghiệp nhà nước không nắm giữ cổ phần chi phối là do doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, chưa nhận thức đúng về trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi cho người lao động khi đơn vị thực hiện đóng KPCĐ. Công tác tuyên truyền, vận động, đôn đốc của các cấp công đoàn đã được tăng cường, tích cực hơn nhưng chưa thực sự hiệu quả.Việc thất thu hoặc thu chưa đủ, thu chậm kinh phí công đoàn sẽ ảnh hưởng rất lớn tới nguồn tài chính phục vụ các hoạt động phong trào, chăm lo cho người lao động.
Để giải quyết những khó khăn trong việc thu kinh phí công đoàn, góp phần chăm lo, bảo vệ tốt hơn cho người lao động, trong thời gian tới, công đoàn Dầu khí các cấp cần tích cực tuyên truyền, vận động doanh nghiệp thực hiện trích nộp KPCĐ. Tuyên truyền để doanh nghiệp hiểu rõ nguồn thu KPCĐ được sử dụng cho hoạt động đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tổ chức các phong trào thi đua, chăm lo đời sống văn hóa tinh thần,…
Những hoạt động đó đều nhằm bảo vệ sự ổn định, hài hòa của quan hệ lao động; động viên người lao động làm việc hăng say, lao động sáng tạo, cống hiến hết mình vì sự phát triển của doanh nghiệp. Tuyên truyền doanh nghiệp nắm vững những quy định của pháp luật, nhất là Luật Công đoàn, Nghị định 88/2015/NĐ-CP, Nghị định 191/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tài chính công đoàn, giúp cán bộ công đoàn cơ sở và doanh nghiệp hiểu rõ tầm quan trọng của việc thực hiện đóng KPCĐ, đóng KPCĐ đầy đủ và kịp thời là tôn trọng, tuân thủ pháp luật, đồng thời tạo điều kiện chăm lo tốt hơn cho người lao động, tạo sự gắn kết lâu dài giữa người lao động với doanh nghiệp.
Chính vì vậy, cần thiết phải tạo được một đội ngũ những người làm tài chính chuyên nghiệp cùng với Lãnh đạo công đoàn cơ sở đủ năng lực, trình độ, giỏi chuyên môn, vững về nghiệp vụ, có khả năng thuyết phục cao để tuyên truyền mà còn làm việc trực tiếp với người sử dụng lao động để yêu cầu doanh nghiệp thực hiện trích nộp kinh phí công đoàn theo đúng luật định.
Để tạo được cán bộ tài chính am hiểu chuyên môn cần quan tâm đào tạo bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ kế toán theo từng cấp. Bên cạnh đào tạo cán bộ, Công đoàn DKVN cần tổ chức các Hội thảo chuyên đề trong công tác tài chính nói chung và công tác thu kinh phí công đoàn tại từng cấp nói riêng để các cấp công đoàn cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm trong thực hiện nhiệm vụ, từ đó tìm ra các giải pháp phù hợp cho hoạt động.
Song song đào tạo nâng cao nghiệp vụ chuyên sâu cho cán bộ làm công tác tài chính công đoàn, việc động viên tinh thần và vật chất để cán bộ tài chính chủ yếu kiêm nhiệm ngày càng tâm huyết với nhiệm vụ là điều cần thiết. Vì vậy, công đoàn các cấp cần khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân đã có nhiều cố gắng đạt thành tích trong công tác tài chính. Các tổ chức, cá nhân có nhiều đóng góp trong việc thu, nộp kinh phí, đoàn phí công đoàn cũng cần được quan tâm thường xuyên, kịp thời.
Gắn công tác thi đua khen thưởng của chuyên môn với phong trào công đoàn như một thể thống nhất. Đối với các doanh nghiệp không trích nộp kinh phí công đoàn đầy đủ và kịp thời thì nên đưa vào tiêu chí đánh giá thi đua toàn diện trong năm của chuyên môn và ngược lại. Việc vi phạm đóng kinh phí công đoàn không đầy đủ và đúng hạn cần thực hiện nghiêm túc theo quy định.
Với một loạt các Quyết định của Tổng Liên đoàn vừa mới ban hành cụ thể hóa thực hiện thu kinh phí công đoàn, với sự sát sao Lãnh đạo của các cấp Công đoàn và nỗ lực của cán bộ công tác tài chính công đoàn, công tác thu kinh phí Công đoàn, đặc biệt thu KPCĐ tại một số doanh nghiệp nhà nước không nắm cổ phần chi phối trong năm tới sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần quan trọng để hoạt động công đoàn ngày càng thực hiện tốt vai trò trong tình hình mới.
Ban Tài chính – Công đoàn Dầu khí Việt Nam
