Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Chính phủ với các doanh nhân, đại diện doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp và bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng nêu rõ: Phòng chống COVID-19 là nhiệm vụ phải tập trung trong thời điểm hiện nay trên phạm vi toàn quốc và ở một số địa phương. Phải lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thành công chiến lược vắc xin
Tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng một lần nữa ghi nhận và đánh giá cao sự chung tay, chung sức, đồng lòng, chia sẻ trong lúc khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp với Đảng, Nhà nước, cùng các cấp, các ngành và nhân dân trong công tác phòng chống dịch. Cộng đồng doanh nghiệp đã có những đóng góp rất quan trọng, thiết thực, hiệu quả và kịp thời về nhiều mặt, góp phần vào những thành tựu, kết quả chung của cả nước trong những năm vừa qua, nhất là từ năm 2020 tới nay.
Trong bối cảnh hết sức khó khăn do dịch bệnh diễn biến hết sức phức tạp trên thế giới, đặc biệt là tại khu vực Đông Nam Á, dịch bệnh trong nước cũng diễn biến nhanh, khó lường, Thủ tướng đánh giá cao các các địa phương đã kiểm soát tốt dịch bệnh và những nơi tâm dịch vẫn đang cố gắng, nỗ lực phấn đấu hết mình, huy động cả hệ thống chính trị và người dân, doanh nghiệp vào cuộc để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Với sự cố gắng, nỗ lực đó, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm 2021 đạt 5,64%, là mức cao so với các nước trong khu vực trên thế giới. Các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp, thấp nhất trong 6 năm vừa qua. Thu ngân sách Nhà nước 7 tháng đạt 67,9% dự toán, tăng 15,6% so với cùng kỳ. Chi ngân sách được quản lý chặt chẽ. Đặc biệt, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu từ đầu năm đến nay tăng 30,2% so với cùng kỳ. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện đạt trên 10,5 tỷ USD, tăng 3,8%. An ninh an toàn cho người dân cơ bản được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được tăng cường; chủ quyền quốc gia được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai rất tích cực, chủ động, đồng bộ, hiệu quả. Chúng ta kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, có hiệu quả; là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Từ những kết quả đã đạt được, Thủ tướng nêu rõ bài học kinh nghiệm rút ra trong 6 tháng đầu năm. Cụ thể:
Thứ nhất, phải chọn lọc và kế thừa những kinh nghiệm quý, bài học hay để lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và đại hội Đảng các cấp, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt các cấp, căn cứ tình hình thực tế để chỉ đạo, điều hành chủ động, linh hoạt, sáng tạo, quyết liệt, đúng hướng, có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, thích ứng với tình hình.
Thứ hai, phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, phát huy sự sáng tạo, chủ động, linh hoạt của cấp dưới.
Thứ ba, phải tích cực tháo gỡ những điểm nghẽn của nền kinh tế, nhất là liên quan đến thể chế, cơ chế, chính sách; với những nội dung cần trình cấp trên thì phải chuẩn bị kỹ lưỡng trên cơ sở khoa học, lý luận, thực tiễn, pháp lý. Những vấn đề đã “chín”, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện; những vấn đề chưa có quy định hoặc vượt quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội. Thủ tướng lấy ví dụ về mô hình phong tỏa “3 lớp”, thí điểm cách ly F1 tại nhà…
Thứ tư, tích cực, chủ động tìm ra nguồn lực mới, động lực mới từ nhân dân, từ xã hội để thúc đẩy phát triển, trên tinh thần xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo. Thời gian qua, một số địa phương đã có những cách làm rất hay, cần nhân rộng trong việc lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư.
Thứ năm, càng khó khăn, càng phức tạp thì càng phải bình tĩnh, giữ đúng nguyên tắc, phát huy dân chủ, tôn trọng tập thể, quyết định theo đa số, không bi quan, lo sợ, giữ vững bản lĩnh, lấy khó khăn, thách thức làm động lực để phấn đấu, vươn lên, khẳng định và trưởng thành, phát huy sức mạnh đại đoàn kết, tinh thần tương thân, tương ái, khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe và học hỏi.
Thứ sáu, không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, không say sưa với những thắng lợi, thành tích, kết quả đạt được ban đầu, không được “ngủ quên trên vòng nguyệt quế” như căn dặn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. “Khi chiến thắng, thành công thì áp lực lớn nhất, kẻ thù lớn nhất chính là sự chủ quan, lơ là, thỏa mãn”, Thủ tướng lưu ý.
Thứ bảy, kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa phòng ngừa và tấn công trong phòng chống dịch (phòng ngừa là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; tấn công là chủ động, quyết liệt, hiệu quả và dứt điểm, nhanh chóng ổn định tình hình).
Theo Thủ tướng, dự báo tình hình thời gian tới có cả thuận lợi và thời cơ, khó khăn và thách thức đan xen nhau, trong đó phải xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi. Nhưng không được vì thế mà bi quan, lo sợ, “xác định như vậy để nỗ lực nhiều hơn, quyết tâm cao hơn, cố gắng, quyết liệt hơn”. Xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, “tự vươn lên từ bàn tay khối óc, khung trời, cửa biển”, “biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể…”, không trông chờ ỷ lại một cách thụ động để phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.
Thủ tướng nêu rõ, chúng ta thống nhất chưa thay đổi mục tiêu đã đề ra và thống nhất với 2 kịch bản tăng trưởng được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng (tăng trưởng GDP cả năm 6% theo kịch bản 1 và 6,5% theo kịch bản 2); đồng thời nhấn mạnh, kịch bản nào thì cũng phải cố gắng rất nhiều với các giải pháp khả thi, hiệu quả mới có thể đạt được.
Từ mục tiêu và nhận thức đó, quan điểm chỉ đạo là phải kiên trì thực hiện mục tiêu kép nhưng không máy móc, cứng nhắc, căn cứ tình hình thực tế tại mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương ở từng thời điểm khác nhau để lựa chọn mục tiêu ưu tiên. Phải chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hài hòa giữa phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế-xã hội. Có nơi, có lúc phải ưu tiên cho nhiệm vụ phòng chống dịch; có nơi, có lúc phải ưu tiên cho nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội; có nơi, có lúc phải đồng thời cân bằng, hài hòa cả hai mục tiêu, nhiệm vụ này.
Điều hành hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách khác, vừa giữ ổn định vĩ mô, vừa thúc đẩy phát triển, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn.
Xác định nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định; ngoại lực là quan trọng, đột phá. Đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện 3 khâu đột phá chiến lược và 6 nhiệm vụ trọng tâm theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhất là về hoàn thiện thể chế và xây dựng hạ tầng chiến lược, cải cách hành chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chấm dứt tình trạng đầu tư công dàn trải, kéo dài, manh mún, kém hiệu quả.
Thủ tướng nêu rõ, phòng chống Covid-19 là nhiệm vụ phải tập trung trong thời điểm hiện nay trên phạm vi toàn quốc và ở một số địa phương. Phải lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thành công chiến lược vắc xin. Trong bối cảnh nguồn cung vắc xin trên toàn cầu rất khan hiếm từ nay đến tháng 9, phải tiếp cận, mua vaccine một cách bình đẳng, nhanh nhất, nhiều nhất có thể, đồng thời tổ chức điều phối phù hợp với tình hình; thúc đẩy chuyển giao công nghệ và nghiên cứu, sản xuất vắc xin trong nước; tổ chức tiêm vắc xin hiệu quả, kịp thời. Hết sức linh hoạt trong phong tỏa, cách ly, vừa làm vừa rút kinh nghiệm.
Đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu, xây dựng và bảo vệ thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm của các mặt hàng có thể mạnh, nhất là rau củ quả để tiếp tục mở rộng thị trường, tận dụng hiệu quả các FTA đã ký kết. Bảo đảm mục tiêu cán cân thương mại hài hòa, bền vững; có biện pháp phòng vệ thương mại phù hợp.
Đẩy mạnh thu hút đầu tư vào công nghiệp chế biến chế tạo. Bảo đảm an ninh năng lượng; có chính sách phát triển năng lượng dài hạn, bám sát hình hình thực tế và theo cơ chế thị trường, hoàn thành Quy hoạch điện VIII, phát triển cơ cấu nguồn điện hợp lý.
Mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, nhất là trái cây, có chiến lược, quy hoạch phát triển nông nghiệp dài hạn, hạn chế tình trạng phải “giải cứu”, có chính sách ưu tiên phù hợp với các sản phẩm có thế mạnh, quan tâm xây dựng thương hiệu, các khâu sau thu hoạch… để nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm nông nghiệp.
Ngành dịch vụ cần đổi mới mạnh mẽ, tính toán, tổ chức lại để giảm chi phí vận tải, bên cạnh vấn đề lâu dài là phát triển hạ tầng chiến lược thì cần giải quyết ngay những khó khăn trước mắt. Tính toán triển khai các chương trình kích cầu tiêu dùng nội địa, mở rộng thị trường trong nước. Thủ tướng nhắc tới việc Bắc Giang tiêu thụ hơn 200.000 tấn vải thiều trong bối cảnh dịch bệnh như một ví dụ cho thấy “cái khó ló cái khôn”.
Bối cảnh hiện nay là thời cơ thuận lợi cho chuyển đổi số, xây dựng nền kinh tế số, xã hội số, cần có kế hoạch, chương trình để thúc đẩy.
Thời gian tới, Chính phủ sẽ bàn chuyên đề riêng về huy động các nguồn lực, tạo động lực mới cho phát triển, giải quyết tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy hợp tác công tư trên tất cả các lĩnh vực, nhất là trong đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược; tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách trong giải ngân vốn ODA.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chủ trì, có giải pháp khôi phục lao động, việc làm ngay tại những nơi có dịch theo hướng thích nghi với điều kiện mới, “vừa sản xuất, vừa chống dịch” như kinh nghiệm tại Bắc Ninh, Bắc Giang vừa qua, không để đứt gãy thị trường lao động.
Đẩy mạnh công tác phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, quan liêu, gắn với cải cách hành chính và trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo các cấp, xây dựng bộ máy trong sạch, vững mạnh, loại bỏ tham nhũng vặt. Giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng an ninh, đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc và giữ vững môi trường hòa bình để phát triển đất nước, tăng cường ngoại giao vắc xin.
Tiếp tục coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư cơ sở vật chất và nguồn lực cho công tác thông tin- tuyên truyền để tạo đồng thuận xã hội, dứt khoát không để khủng hoảng truyền thông.
Nhấn mạnh yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương phải chủ động, nỗ lực giải quyết các nhiệm vụ tồn đọng, kéo dài theo tinh thần “làm việc nào dứt điểm việc đó”, Thủ tướng nhắc tới một số ví dụ cụ thể như tuyến đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông, dự án chống ngập tại TPHCM đừng để dây dưa, kéo dài…
Thủ tướng lưu ý các bộ, cơ quan, địa phương quan tâm kết thúc thắng lợi năm học, tổ chức tốt kỳ thi THPT quốc gia nghiêm túc, an toàn, tạo thuận lợi nhất cho thí sinh và gia đình trong điều kiện dịch Covid-19.
“Chính phủ tiếp tục kêu gọi nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục đồng hành, ủng hộ Đảng, Nhà nước, Chính phủ để vượt qua mọi khó khăn, thách thức và thực hiện bằng được các mục tiêu, giải pháp mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra, các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Quốc hội giao. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kép, mục tiêu kép, không thể thiếu sự đồng hành, chia sẻ của nhân dân, của doanh nghiệp”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Hải Anh